AYNEN ALINTI

Tanım

Kural 25.- Aynen alıntı, bir yazarın bir başka yazardan aynen, yani kelimesi kelimesine, noktası virgülüne yaptığı alıntıdır. Aynen alıntıda alıntı ile alıntının aslı arasında gerek anlam, gerek üslûp bakımından tam bir aynılık bulunur (s.53).

Asla Sadakat Kuralı

Kural 36.- Aynen alıntının verilişi bakımından “asla sadakat kuralı” geçerlidir. Bu kural, sadece içerik bakımından değil, biçim, stil ve imlâ bakımından da geçerlidir. Aynen alıntı, kelimesi kelimesine, noktası virgülüne yapılır. Aynen alıntılanan cümlede bir kelime büyük harf veya küçük harfle yazılmış ise alıntılanırken de öyle yazılır (s.57).

Aynen Alıntı Türleri: Kısa ve Uzun Alıntılar

Kural 58.- Aynen alıntının veriliş şekli bakımından kısa ve uzun olmak üzere iki türü vardır. Kısa aynen alıntılar yazarın kendi paragrafı içinde, uzun aynen alıntılar ise paragrafın altında girintili paragraf biçiminde verilir (s.77).

Kısalığın ve Uzunluğu Ölçüsü

Kural 59.- Aynen alıntının kısalığının veya uzunluğunun ölçüsü üç satır veya ortalama otuz kelimeden geçer. Üç satır veya ortalama otuz kelimeden daha kısa aynen alıntılar “kısa aynen alıntı” olarak kabul edilir ve sadece tırnak içinde verilir. Buna karşılık üç satır veya ortalama otuz kelimeden daha uzun aynen alıntılar, “uzun aynen alıntı” olarak kabul edilir ve tırnak içinde ve girintili paragraf biçiminde verilir (s.78).

Kısa Aynen Alıntı

Kural 61.- Kısa aynen alıntılar, yani üç satırdan veya ortalama 30 kelimeden kısa aynen alıntılar, alıntıyı yapan yazarın kendi paragrafında tırnak içine alınarak verilir. Bir örnek (s.81-83):

Açıklama.- Görüldüğü üzere Kemal Gözler’in kitabında tırnak içinde verilen “kamu hürriyetleri, insan haklarının devlet tarafından tanınmış ve pozitif hukuka girmiş olan bölümünü ifade eder” şeklindeki ifade, Münci Kapani’nin Kamu Hürriyetleri isimli kitabının 14’üncü sayfasında bulunan yukarıdaki cümlenin bir kısmından aynen, noktası virgülüne alınmıştır. Dolayısıyla ortada bir aynen alıntı vardır. Aynen alıntı olduğu için de aynen alınan ibareler tırnak içinde verilmiştir. Aynen alınan ibareler üç satırdan daha kısa olduğu için bu ibareler Gözler’in normal paragrafının içinde verilmiştir. Hâliyle alıntının sonunda da alıntının kaynağı gösterilmiştir. Eğer bu ibareler üç satırdan uzun olsaydı, bu ibareler, Gözler’in normal paragrafının altında girintili paragraf biçiminde verilmesi gerekirdi.

Uzun Aynen Alıntı

Kural 68.- Uzun aynen alıntılar, yani üç satırdan veya ortalama 30 kelimeden uzun aynen alıntılar, tırnak içinde ve girintili paragraf biçiminde verilir (s.85). Bir örnek:

Tırnak Kuralı

Kural 49.- Tırnaksız aynen alıntı olmaz. Tırnak aynen alıntının temel kuralı ve olmazsa olmaz şartıdır. Tırnak işareti, bir alıntının aynen alıntı olduğunu gösterir. Aynen alıntı ister birkaç kelimeden, isterse pek çok cümleden oluşsun tırnak içinde verilir (s.63-64).

Kaynağı Gösterilmiş Tırnaksız Alıntı

Kural 53.- Aynen alıntının sonunda alıntının kaynağı usûlüne uygun olarak gösterilmiş olsa bile alıntının kendisi tırnak içinde verilmelidir (s.65). Tırnak içine alınmadan verilmiş aynen alıntılar, kaynağı gösterilmiş olsa bile, birer usûlsüz alıntıdır (s.332). Bir örnek (s.68):

Açıklama.- Görüldüğü gibi Yazar X’in yukarıdaki paragrafı Kemal Gözler’in kitabından kelimesi kelimesine alınmıştır. Ortada bir aynen alıntı vardır. Yazar X, 11 numaralı dipnotunda Gözler’in kitabına atıf yaparak alıntının kaynağını göstermektedir. Ancak bu alıntı, kaynağı gösterilmiş olsa da, yine de bir usûlsüz alıntıdır. Çünkü bu alıntı, bir “aynen alıntı” olmasına rağmen tırnak içinde verilmemiştir. Bu alıntının tırnak içine alınması ve aşağıda görüleceği gibi üç satırdan uzun olduğu için de girintili paragraf biçiminde dizilmesi gerekirdi. Yani:

Aynen Alıntının İçindeki Çift Tırnakların Tek Tırnağa Dönüşmesi

Kural 56.- Aynen alıntılanan asıl metnin kendi içinde de tırnak işareti kullanılmış ise, asıl metindeki çift tırnak işareti, aynen alıntıda tek tırnak işaretine dönüştürülür. Çünkü, aynen alıntının zaten kendisi çift tırnak içindedir ve çift tırnak işareti içinde tekrar çift tırnak işareti olmaz. Bu kural, aynen alıntıların kendi içindeki aynen alıntılar için de geçerlidir. Bir örnek (s.74):

Açıklama.- Görüldüğü gibi bu örnekte Ergun Özbudun’un kitabından alıntılanan asıl metinde “dine bağlı devlet” ve “devlete bağlı din” kelimeleri tek tırnak (‘ ’) içinde verilmiştir. Çünkü bu kelimelerin yer aldığı paragrafın bütünü aynen alıntılanırken çift tırnak içinde verildiği için bu iki ifadenin çift tırnak işaretleri tek tırnak işaretine dönüştürülmüştür. Aksi uygulama yanlış olurdu. Yani:

Açıklama.- Bu örnekte alıntı içinde alıntı, çift tırnak içinde verilmiştir. Bu nedenle çift tırnak içinde çift tırnak (“… “…” …”) sorunu orta çıkmıştır. Çift tırnak içinde çift tırnak olmaz; çift tırnak içinde tırnak koymak gerekirse, çift tırnak değil, tek tırnak konulur. Yani: “… ‘…’ …”.

Aynen Alıntı Bold veya İtalikle Yazılmaz

Kural 75.- Girintili paragraf, italik veya bold olarak değil, normal yazı tipi stilinde verilir. Aynen alıntının girintili paragraf şeklinde verilmesi bu alıntının aynen alıntı olduğunu zaten gösterir. Bir de bunu italikle yazmanın gereği yoktur (s.89). Bir örnek:

Aynen Alıntı Vurgular

Kural 87.- Aynen alıntılanan metnin aslında olmayan, aynen alıntıyı veren yazarın yaptığı vurgular, “vurgu bize ait”, “italikler bize ait”, “altını biz çiziyoruz” gibi ibarelerle belirtilir (s.101).

Vurgu İtalikle Yapılır

Kural 94.- Vurgu daima italikle yapılmalıdır (s.106).

Aynen Alıntıda Çıkarmalar

Kural 108.- Hangi sebeple olursa olsun aynen alıntıda çıkarılan harfler, kelimeler, cümleler veya paragraflar yerine üç nokta (…) konur. Buna elips denir (s.120).

Yabancı Dilden Aynen Alıntılar

Kural 154.- Akademik metinlerde yabancı dilde yazılmış metinlerden aynen alıntı, yani Türkçeye çevirmeden kendi dillerinde alıntı yapılması caizdir (s.152). Bu tür alıntılar yabancı dilden oldukları için italikle dizilirler.

18 Ocak 2024, K. Gözler

KAYNAK: Yukarıdaki kurallar,
Kemal Gözler, TÜHAS: Türk Hukuk Atıf Sistemi, Bursa, Ekin, 2024, s.7-55’ten alınmıştır.

Tuhas.com.tr’den alıntı yaparken uyulması gereken kurallar için burasını tıklayınız.

Editör: Kemal Gözler

E-Posta:

Lütfen editöre e-posta göndermeden önce şu “açıklamaları” okuyunuz.

Ana Sayfa: www.tuhas.com.tr

Bu Sayfa: www.tuhas.com.tr/aynen-alinti.htm

Bu Sayfanın Yayın Tarihi: 18 Ocak 2024

twitter.com/tuhas_sistemi