KİTAPLARA ATIF USÛLLERİ

Genel Olarak Kitaplara Atıfta Künye Bilgileri

Kural 673.- Dipnotta kitaplara atıfta verilmesi gereken künye bilgileri sırasıyla şunlardır: (1) Yazar adı, (2) kitap başlığı, (3) yayın yeri, (4) yayınevi, (5) birden fazla baskı yapmış kitaplarda baskı sayısı, (6) yayın yılı, (7) çok ciltli kitaplarda cilt numarası. Bu künye bilgileri bu sırayla sıralanırlar. Künye bilgileri arasına virgül konulur (s.935, 938-941).

Tek Yazarlı Kitaplara Atıf

Kural 687.- Tek yazarlı kitaplara dipnotta şu şekilde atıf yapılır (s.936, 944):

Kural 688.- Tek yazarlı kitapların künye bilgileri bibliyografyada şu şekilde gösterilir (s.936-937, 944, 953).

İki Yazarlı Kitaplara Atıf

Kural 711.- Dipnotta iki yazarlı kitaplara şu şekilde atıf yapılır (s.944, 1204). Şablon ve örnek:

Kural 712.- Bibliyografyada iki yazarlı kitapların zikredilme usûlü şöyledir (s.945, 1204):

Üç Yazarlı Kitaplara Atıf

Kural 716.- Dipnotta üç yazarlı kitaplara şöyle atıf yapılır. Şablon ve örnek (s.945, 1205):

Kural 717.- Bibliyografyada üç yazarlı kitapların zikredilme usûlü şöyledir (s.945, 1204):

Dört ve Daha Fazla Yazarlı Kitaplara Atıf: Et Al. Kuralı

Kural 720.- Atıf yapılan kitap, dört ve daha fazla yazarlı bir kitap ise dipnotta atıfta bütün yazarların isimleri zikredilmez. Çünkü bu durumda yazar isimleri çok yer kaplar. Bu nedenle sadece birinci yazarın ismi verilir. Diğer yazarların isimleri yerine ise Latince “ve diğerleri” anlamına gelen “et al.” ibaresi kullanılır. Buna göre dört veya daha fazla yazarlı kitaplara dipnotta şu şekilde atıf yapılır. Şablon ve örnek (s.948):

Kural 721.- Bibliyografyada dört ve daha fazla yazarlı kitapların zikredilme usûlü şöyledir (s.945, 1204):

Yazar İsmiyle İlgili Diğer Hususlar

Kural 725.- Türkçe yazılan çalışmalarda gerek dipnotta, gerekse bibliyografyada kullanılan Latince et al. ibaresi yerine Türkçe “ve diğerleri” veya “ve arkadaşları” gibi ibarelerin kullanılması yaygındır. TÜHAS bu yaygınlığı gözlemler ve isteğe bağlı olarak “et al” yerine “ve diğerleri” ibaresinin kullanılabileceğini kabul eder. Ancak “et al.” ibaresinin kullanılmasını önerir. Bu ibare, İngilizce veya Fransızca değil, Latincedir ve bütün medenî memleketlerde kullanılmaktadır. Akademik metinlerde atıf usûlleri konusunda medenî memleketlerde yerleşik usûllere uyulmalıdır. Örnek (dipnotta):

Başlığa İlişkin Kurallar

Kural 753.- Başlık, kitabın “ismi”dir. Bu nedenle “kitabın başlığı” terimi yerine “kitabın ismi” terimi de kullanılabilir. Başlık, künye bilgisi olarak, önem bakımından yazar adından sonra ikinci sırada olan unsurdur. Bu nedenle başlık, gerek dipnotta, gerekse bibliyografyada, künyede yazar adından sonra ikinci sırada verilir (s.1254). Şablon ve örnek:

Çevirene İlişkin Kurallar

Kural 782.- Gerek dipnotlarda, gerekse bibliyografyada verilen künyede, çeviri kitaplar söz konusu olduğunda, çevirenin adı, üçüncü sırada, yani kitabın başlığından sonra, yayın yerinden önce verilir (s.1303). İzleyen şablon ve örneğe uyulur:

Yayın Yerine İlişkin Kurallar

Kural 800.- Gerek dipnotlarda, gerekse bibliyografyada verilen künyede, kitabın yayın yeri üçüncü (çeviri eserlerde dördüncü) sırada, yani kitabın başlığından sonra, yayınevinden önce verilir. Başlık (çeviri eserlerde çevirenin adı) ile yayın yeri arasına virgül konulur ve bir ara verilir. Aynı şekilde yayın yeri ile yayınevi arasına virgül konulur ve bir ara verilir. Yayın yeri bilgisi, düz, yani roman yazı tipiyle verilir. Kitabın yayın yeri bilgisinin verilmesi bakımından dipnot ile bibliyografya arasında bir fark yoktur. Şablon ve örnek (s.1313):

Kural 807.- Türkçe kaleme alınan çalışmalarda Londra, Cenevre, Venedik, Marsilya, Moskova, Atina, Budapeşte, Sofya, Şam, Kahire gibi Türkçe ismi olan şehirlerin isimleri Türkçe olarak yazılır. Bu konuda en çok yapılan hata yayın yeri olarak Londra yazılacağına London yazılmasıdır. Bir örnek (s.1324-1325):

Kural 808.- New York, Washington, Chicago, Cambridge, Oxford gibi Türkçe isimleri olmayan şehirlerin isimleri ise kendi dillerinde nasıl yazılıyorsa öyle yazılır (s.1324-1325). Bir örnek:

Yayınevine İlişkin Kurallar

Kural 814.- Gerek dipnotlarda, gerekse bibliyografyada, yayınevi bilgisi dördüncü (çeviri eserlerde beşinci) sırada, yani kitabın yayın yerinden sonra, baskı sayısından önce verilir. Yayın yeri ile yayınevi arasına virgül konulur ve bir ara verilir. Aynı şekilde yayınevi ile baskı sayısı arasına virgül konulur ve bir ara verilir. Yayınevi bilgisi, düz, yani roman yazı tipiyle yazılır. Yayınevi bilgisinin verilmesi bakımından dipnot ile bibliyografya arasında bir fark yoktur. Şablon ve örnek (s.1313):

Baskı Sayısına İlişkin Kurallar

Kural 837.- Kitaplara dipnotta atıf yaparken veya atıf yapılan kitabın bibliyografyada tam künyesini gösterirken, birden fazla baskı yapmış kitaplar için, yayınevi bilgisini verdikten sonra baskı sayısı verilir. “2. Baskı”, “3. Baskı” gibi. Yayınevi bilgisi ile baskı sayısı arasına bir virgül ve bir boşluk konulur. Aynı şekilde baskı sayısı ile yıl bilgisi arasına da bir virgül ve bir boşluk konulur. Baskı sayısının dipnotta gösterilmesiyle bibliyografyada gösterilmesi arasında bir fark yoktur. Burada baskı sayısının gösterilmesine ilişkin açıklanan kurallar, hem dipnot, hem de bibliyografya için geçerlidir (s.1391). Şablon ve örnek:

Yayın Yılına İlişkin Kurallar

Kural 850.- Kitapların künye bilgileri dipnotta veya bibliyografyada gösterilirken baskı sayısından sonra “yayın yılı” verilir. Baskı sayısı ile yayın yılı arasına bir virgül ve bir boşluk konulur. Aynı şekilde yayın yılından sonra gelen unsurlar (cilt numarası veya sayfa numarası) arasına da bir virgül ve bir boşluk konulur. Şablon ve örnek (s.1413):

Cilt Numarasına İlişkin Kurallar

Kural 861.- Çok ciltli kitaplara atıf yaparken yayınevi, baskı sayısı ve yayın yılı belirtildikten sonra “cilt numarası” verilir. Yayın yılı ile cilt numarası arasına bir virgül ve bir boşluk konulur. Cilt numarası italik veya bold değil, normal yazı tipiyle verilir (s.1426). Şablon ve örnek:

Sayfa Numarası ve Diğer yer belirleyici Bilgilerine İlişkin Kurallar

Kural 872.- Kitabın bütününe değil, belirli bir yerine atıf yapılıyorsa ve özellikle kitabın belirli bir yerinden alıntı yapılmış ise, atıfta sayfa numarası, muhakkak gösterilmelidir (s.1440). Atıfta sayfa numarası gösterilmemiş alıntı, kaynak göstermenin diğer şartlarına uyulmuş olsa bile bir usûlsüz alıntıdır. Çünkü Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 35’inci maddesinin ikinci fıkrasına göre “iktibas hususunda kullanılan eserin ve eser sahibinin adından başka bu kısmın alındığı yer belirtilir”.

Kural 874.- Sayfa numarası doğrudan doğruya verilmez. Sayfa numarasından önce “sayfa” anlamına gelen “s.” kısaltması konulur (s.1442). Şablon ve bir örnek:

Kural 875.- Belirli bir alıntı yapmaksızın bir kitabın bütüne yapılan atıflarda sayfa numarası belirtilmez. Bir örnek:

Kural 876.- Bibliyografyada kitapların künye bilgileri gösterilirken sayfa numarası belirtilmez. Bir örnek:

18 Ocak 2024, K. Gözler

KAYNAK: Yukarıdaki kurallar,
Kemal Gözler, TÜHAS: Türk Hukuk Atıf Sistemi, Bursa, Ekin, 2024, s.187-251’den alınmıştır.

Tuhas.com.tr’den alıntı yaparken uyulması gereken kurallar için burasını tıklayınız.

Editör: Kemal Gözler

E-Posta:

Lütfen editöre e-posta göndermeden önce şu “açıklamaları” okuyunuz.

Ana Sayfa: www.tuhas.com.tr

Bu Sayfa: www.tuhas.com.tr/kitaplara-atif.htm

Bu Sayfanın Yayın Tarihi: 18 Ocak 2024

twitter.com/tuhas_sistemi